در ابتدا لازم است تا اطلاعات مناسبی از آلیاز برنج و تاریخچه سماور برنجی داشته باشیم. همانطور که میدانید برنج یک آلیاژ است که از ترکیب فلزات مس و روی ساخته میشود.همچنین شما میتوانید برای خرید سماور برنجی به صفحه محصولات شیک و هنر مراجعه نمایید.
آلیاژ برنج
قدمت آلیاژ برنج به چند صد سال پیش از میلاد مسیح بازمیگردد. تا پیش از آنکه فلز روی کشف شود نیز در هنگام ذوب فلز مس گاهی نوعی از سنگ معدن فلز روی در آن ترکیب میشد و مردم بهطریقی آلیاژ برنج به دست میآوردند، فقط اطلاعی از آن نداشتند.
ترکیب فلز روی با مس، آلیاژ برنج را به دست میدهد. با تغییر درصد هر یک از فلزات مس و روی، آلیاژ برنج بهدست آمده، خواص متفاوتی خواهد داشت. رنگ آلیاژ برنج بسته به میزان هر یک از فلزات تشکیلدهندۀ آن از قرمز تا زرد متغیر است. با ترکیب فلزات دیگر علاوهبر مس و روی آلیاژ برنز بهدست میآید.
خواص آلیاژ برنج در مقایسه با خواص فلزات مس و روی بهتنهایی، بهتر است. برای مثال خاصیت چکشخواری آن بالاتر است. دمای ذوب برنج از ۹۰۰ تا ۹۴۰ درجه میتواند متغیر باشد.
آلیاژ برنج با داشتن چگالی حدود ۸۴۰۰ تا ۸۷۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب بهراحتی از دیگر فلزات ترکیبشده با آن جدا میشود و بنابراین قابلیت بازیافت آن، بالا است.
از آلیاژ برنج چه استفادههایی میشود؟
آلیاژ برنج با ویژگیهای بینظیر خود، کاربردهای مختلفی دارد. برای مثال از آلیاژ برنج در دکوراسیون داخلی، بهعلت داشتن رنگ طلایی درخشان استفاده میشود. از دیگر موارد استفاده از آلیاژ برنج، استفاده در جایی که اصطکاک کمی وجود دارد، مانند مغزی قفلها است. گاهی در ساخت برخی ادوات موسیقی مانند هورن نیز از آلیاژ برنج استفاده میشود. متداولترین استفاده از آلیاژ برنج بهویژه در کشور ایران ساخت ظروف و لوازم آشپزخانه برنجی، مانند سماور است.
تاریخچۀ سماور در ایران
در ابتدای ورود سماور به ایران بیشتر سماورها از جنس برنج و بهصورت ساده تهیه میشدند. سماور در ابتدا در کشور روسیه اختراع و ساخته شد و پس از آن به سایر کشورهای جهان صادر شد. نام سماور در لغت روسی به معنای خودجوش بوده و در سایر کشورها از جمله ایران با نام سماور شناخته شده است.
ساخت سماور در کشور ایران از دورۀ امیرکبیر شروع شد. پس از آن صنعتگران ایرانی شروع به ساخت سماور کردند. سماور در ابتدا از جنس برنج و مس تولید میشد و با گذشت زمان از سایر فلزات و آلیاژها در ساخت سماور استفاده میشود. فلزاتی همچون آلومینیوم و استیل که نسبت به سماورهای برنجی وزن کمتری دارند.
با تولید سماورهای جدید و مزیت سبک وزن بودن آنها، این سماورها جای سماورهای برنجی سنگین را گرفتند و استفاده از سماورهای برنجی بیشتر حالت تزئینی و دکوری در خانهها و قهوهخانهها را پیدا کرد.
خواص استفاده از ظروف و سماور برنجی
استفاده از ظروف و سماورهای برنجی خواص بینظیری دارد. اولین ویژگی استفاده از این ظروف، خاصیت میکروبزدایی آنها است. علاوه بر آن استفاده از ظروف برنجی بر درمان بیماریهای پوستی و گوارشی بسیار موثر است و همچنین مشکلات حاصل از کمبود مس و روی در بدن را حل میکند.
تعدادی از بیماریها و مشکلاتی که کمبود مس و روی در بدن ایجاد میکند به شرح زیر است:
- ایجاد زخمهای متعدد در پوست
- دیرالتیام یافتن زخمها
- کاهش اشتها
- اختلال در حس بویایی و چشایی
- ایجاد ورم قرنیه
- ایجاد مشکل دید در شب
بهعلت بیماریهای متعدد ایجاد شده توسط سبک زندگی ناسالم انسانها در زندگی امروز، طب سنتی به برگشت استفاده از ظروف برنجی توصیه میکند.
سماورهای برنجی در قدیم از نوع ذغالی و نفتی بودند اما امروزه بیشتر با استفاده از گاز و برق، آب درون آن را به جوش میرسانند. اگر خوششانس بوده باشید چای درست شده با استفاده از سماورهای برنجی ذغالی را نوشیدهاید. طعم چای درست شده توسط ذغال، طعم اصیل و دلپذیر چای را به انسان منتقل میکند. امروزه استفاده از سماورهای ذغالی برنجی مرسوم نیست و بیشتر در تزئین مکانها از آنها استفاده میشود.
درست است که سماور برنجی وزن سنگینتری نسبت به سماورهای جدیدتر دارد، اما مزایای استفاده از آنها نسبت به تنها عیب آن برتری دارد. پس بهتر است در صورت داشتن سماور برنجی برای نوشیدن چای از آنها استفاده کنید.
تشخیص سماور برنجی
سماورهای برنجی دو دسته هستند: سماورهایی که از آلیاژ برنج تهیه شدهاند و سماورهایی که جنس دیگری داشته و تنها از روکش برنج روی آنها استفاده شده است.
برای تشخیص سماور برنجی اصل از سماورهای با روکش برنج چندین راه وجود دارد.
- یکی از آنها استفاده از آهنربا است. برنج آلیاژی است که جذب آهنربا نمیشود. در صورتی که آهنربا به ظرف بچسبد، سماور از برنج اصل تهیه نشده است.
- راه دیگر انداختن خش کوچکی روی ظرف است. در صورتیکه محل خش افتاده به رنگ زرد روشن باشد، جنس آن از برنج خالص است.
- اگر سماور برنجی را حرارت داده و به آن یک پلاستیک نزدیک کنید، در صورتیکه جنس سماور از برنج اصل باشد، به پلاستیک نمیچسبد اما اگر پلاستیک به آن چسبید، بدانید که ظرف برنج اصل نیست.
- رنگ آلیاژ برنج بسیار درخشان است در حالیکه ظروفی که روکشی از برنج دارند به درخشندگی ظروف اصل نیستند. از درخشندگی سماور نیز میتوان به اصل بودن آن پی برد.
- همچنین داشتن وزن بالا نیزمیتواند یکی دیگر از راههای تشخیص سماور برنجی باشد.
انواع سماور برنجی
انواع مختلفی از سماورهای برنجی در کشور ایران تولید و توزیع میشوند. مدلهای مختلف سماور را میتوان با استفاده از آلیاژ برنج نیز تهیه کرد. سماورها از دو قسمت اصلی آتشدان و محل نگهداری آب تشکیل میشوند. شیر سماور نیز برای استفادۀ راحتتر از آب جوش سماور تعبیه شده است. با گذشت زمان تغییرات زیادی در این دو قسمت برای کارایی بهتر پدید آمده است.
سماورهای برنجی هم بهصورت ساده و هم بهصورت پرنقش و نگار تهیه میشوند. جهت ایجاد نقوش ریز و درشت برجسته در سماور برنجی استادکاران با چکشکاری و هنر دست روی آنها فععالیت میکنند. گاهی هنر دست میتواند جلوههای بینظیر و بسیار زیبایی روی سماور ایجاد کند. سماورهای نقش برجسته بیشتر بهعنوان تزیینی در خانهها و سایر مکانها مورد استفاده قرار میگیرند.
قیمت سماورهای برنجی
عوامل متعددی بر قیمت سماورهای برنجی تاثیر میگذارند. مرغوبیت آلیاژ برنج، وزن آلیاژ مورد استفاده برای ساخت آن، ابعاد سماور، میزان کاری که بر روی آن انجام شده است از عواملی هستند که در تعیین قیمت سماور برنجی اثرگذارند. برای اطمینان از خرید سماورهای برنجی اصل، بهتر است خرید خود را از فروشگاهها و مراکز معتبر انجام دهید. شیک هنر به عنوان فروشگاه صنایع دست ساز برنجی آماده فروش انواع صنایع دستی با بهترین قیمت می باشد.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.